Wie is er géén coach?
Iedereen die dat wil mag zich “coach” noemen. Dat blijkt in de praktijk ook volop te gebeuren: de ervaren directeur die zijn inzichten deelt (“sparringpartner”), de senior collega die junioren begeleidt (“mentor”), de personal coach die richting geeft (“adviseur”) en de expert in time-management die een standaard programma aanbiedt (“trainer”) – zij noemen zich allemaal “coach”.
Ik was onlangs bij een grote organisatie waar alle medewerkers hun competenties mochten benoemen. “Coaching” bleek de meest genoemde competentie – en waar 30% van de medewerkers zichzelf een goede coach vonden, gaf slechts 5% van de medewerkers aan behoefte aan coaching te hebben. Ik vond dat symbolisch voor de verwarring rondom het begrip “coaching”.
In mijn artikel over de verschillen tussen “coaching” en andere (professionele) begeleidingsvormen geef ik aan waarom het van belang is om duidelijk te zijn in de specifieke waarde van coaching, en zeker ook in de afbakening: Wat is coaching, wie is een coach en hoe herken je de kwaliteit van een coach?
Certificering: Het EIA-keurmerk.
Om het kaf van het koren te scheiden kunnen professionele beroepscoaches een accreditatie doorlopen en certificering behalen bij een beroepsvereniging. De grootste beroepsvereniging in Nederland is de NOBCO (Nederlandse Orde voor BeroepsCoaches).
De NOBCO is aangesloten bij de EMCC (European Mentoring & Coaching Council). Deze organisatie heeft het EIA-keurmerk opgesteld. Het EIA-keurmerk is gebaseerd op het Competence Framework. Dit Competence Framework komt voort uit intensief onderzoek naar de praktijk van coaching. Dit onderzoek heeft 8 hoofdcompetenties en 112 meetbare vaardigheidsindicatoren opgeleverd, die belangrijk zijn in het werk als coach.
Het EIA-keurmerk erkent vier niveaus van professionele coaching: Foundation, Practitioner, Senior Practitioner en Master Practitioner. Om het EIA-keurmerk te voeren, moet je als coach aantonen dat je voldoet aan één van de 4 EIA-niveaus en bijbehorende competentieniveaus. Een coach met EIA-keurmerk voldoet dus altijd aan strenge kwaliteitseisen, volgt de Internationale Ethische Code en is zichzelf continu aan het ontwikkelen.
Niveaus van certificering
Het eerste niveau Foundation (met onder andere als vereisten: basisvaardigheden op het gebied van coachen en minimaal een jaar ervaring) is een certificering die zich vooral richt op interne coaches binnen een organisatie.
Met een oplopende mate van ervaring en opleiding heb je vervolgens de Practitioner, de Senior Practitioner en tenslotte de Master Practitioner. De Master Practitioner heeft tenminste 7 jaar aantoonbare ervaring, een fors aantal trajecten en een goede opleiding, en levert daarnaast óók nog een actieve bijdrage levert aan het vak coaching.
Overige Beroepsverenigingen voor Coaches
Naast de Nobco heb je in Nederland ook nog de ICF, de LVSC, de Stir en voor loopbaancoaches de NOLOC.
De ICF is een van origine Amerikaanse organisatie met een tak in Nederland. Ook de ICF voort een accreditatie op meerdere niveaus: de ACC (Associate Certified Coach), de PCC (Professional Certified Coach en de MCC (Master Certified Coach).
De LVSC is van origine de beroepsvereniging van supervisoren, en kent inmiddels ook een groeiend aantal aangesloten coaches. Ook de LVSC kent een beroepsregister.
De NOLOC richt zich op professionals die zijn gespecialiseerd in loopbaanbegeleiding en -advies. Een deel daarvan voert ook de titel coach.
De Stir (Stichting Registratie) tenslotte voert eveneens een register van “Erkende Coaches”.