Je hebt een vraag, een ambitie, een uitdaging of ervaart een probleem. Coaching lijkt soms uitgegroeid te zijn tot een oplossing voor alles – maar is dat wel zo? Wie is het meest toegerust om jou te begeleiden?
Er zijn veel vormen van begeleiding waar je uit kan kiezen. Wordt het een coach? Of is in jouw situatie een psycholoog, een counselor, een mentor, een adviseur of een trainer een betere aanpak?
Om je op weg te helpen omschrijf ik hieronder wat coaching is en hoe coaching zich onderscheidt van een aantal andere begeleidingsvormen.
Coaching
Heel netjes geformuleerd is coaching: “die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen”. Iets anders omschreven: Een coach loopt een tijdje met je op, om te helpen jouw eigen ontwikkeling (beter) vorm te geven. In dat proces zal de coach vragen stellen (en soms nog meer vragen stellen), spiegelen, confronteren, meedenken, af en toe een theoretische context schetsen en waar nodig opdrachten geven. Bij coaching richten we ons op het opdoen van nieuwe ervaringen en inzichten (rond de zelf gekozen doelen) om deze toe te passen in het dagelijks leven. Trajecten bij een coach bestaan uit gemiddeld vijf tot acht sessies; met een interval tussen de twee en vier weken.
Coaching heb je in allerlei varianten; vaak is het werk-gerelateerd (met thema’s als persoonlijke effectiviteit, omgaan met stress of bij zingevingsvraagstukken), maar je ziet het ook in toenemende mate in het privé leven bij bijvoorbeeld verlies of bij relatievraagstukken. Ook loopbaanvragen worden vaak bij een coach neergelegd.
Coaching versus psychologie
Wat typerend is voor coaching is dat de blik op de toekomst gericht is. Dit terwijl bij een psycholoog het verwerken van zaken uit het verleden op de voorgrond staat. Een psycholoog probeert hedendaags gedrag te verklaren vanuit ervaringen uit het verleden. Bij coaching kan de focus soms kortdurend bij het verleden liggen, dit heeft dan wel tot doel heeft om beter beslagen ten ijs te komen in de toekomst.
Een traject bij een psycholoog kan lang duren; vaak zijn sessies wekelijk of tweewekelijks. De relatie is niet gelijkwaardig: de psycholoog is in deze de deskundige.
Geregeld coach ik mensen die eerst een psychologisch traject gevolgd hebben. Bemerk ik tijdens de coaching psychische problemen die belemmerend zijn voor het bereiken van de doelstelling dan verwijs ik door naar een psycholoog.
Coaching versus Counseling
Waar een coach ook kan werken met mensen met wie het goed gaat, maar die zichzelf verder willen ontwikkelen, werken counselors alleen met mensen die tegen problemen aanlopen in het werk, binnen de relatie of in het gezin. Geregeld is er dan sprake van stress klachten als vermoeidheid, weinig energie en lusteloosheid. Het betreft meestal een kortdurend traject en valt onder de noemer psychosociale begeleiding.
Een counselor richt zijn aandacht op wat het precies is wat je raakt terwijl een coach aan zet tot actie.
Coaching versus Mentoring
Waar een coach geen noemenswaardige kennis hoeft te hebben over de inhoud van jouw werk, moet een mentor dat wel hebben. Vaak werkt je mentor bij dezelfde organisatie als jij, maar dan al een langere periode en in (soms) een nevengeschikte of (vaker) een hogere functie. Je mentor geeft je vooral tips en adviezen en zal een voorbeeldfunctie vervullen.
Je coach zal zelden directe tips geven en waar je relatie met de coach gelijkwaardig is dat die met je mentor niet.
Je coach zal zich richten op jouw vragen en je persoonlijke ontwikkeling waarbij de mentor gericht is op het inhoudsaspect van je werk.
Coaching versus Training
Een belangrijk verschil springt meteen in het oog. Coaching volg je alleen, een training doe je in een groep. Daaruit volgt direct het tweede verschil: bij coaching draait het om jou, om jouw vragen, om wat jij inbrengt. Bij een training zijn er vaak van tevoren al afspraken gemaakt wat de stof die behandeld wordt ongeveer inhoudt. Bij een training gaat het om (hiërarchische) overdracht van inhoud, oftewel kennis.
Je kan wel noemen dat coaching ‘just in time’ is en training ‘just in case’.
Conclusie
Er zijn meerdere varianten in begeleidingsvormen. Deze vormen hebben allemaal hun specifieke waarde.
Uiteraard bestaat er overlap – toch geloof ik sterk dat het zowel voor de cliënt als voor de begeleider van groot belang is om het doel, de expertise en de onderlinge verhoudingen scherp af te bakenen.
Als coach hecht ik er aan om niet in de rol van adviseur of van psycholoog te treden – als uw vraag daar aanleiding toe geeft zal ik met plezier doorverwijzen naar een professional die die rol wel kan vervullen.
Evenzeer hecht ik er aan dat adviseurs, mentoren, managers, psychologen, counselors, trainers en welwillende collega’s zich niet allemaal “coach” noemen: ook coaching is een vak!
En nu?
Natuurlijk begint het bij uw vraag en/of doelstelling. Probeer deze zo helder mogelijk te krijgen – en schroom niet om daar met meerdere mensen over te praten. Dat helpt bij de keuze voor de vorm!
Is het lastig om hier richting in te vinden? Voel je vrij om te bellen of te mailen, dan denk ik met alle plezier mee.
Voor meer informatie:
Lidwien Kamp, Coach Utrecht